Menu:

Solidariteitsprojecten van, voor en met blinde en slechtziende mensen.

BELEVING VAN EEN VISUELE HANDICAP

U kan de foto vergroten via een muisklik of via de entertoets.

Elk van ons heeft zijn eigen levensverhaal. Iedereen kent succesmomenten, tegenslagen, struikelblokken, dromen, verlieservaringen, angsten... Dat is uiteraard ook zo als je geconfronteerd wordt met een visuele handicap. Wie blind of slechtziend is, beleeft dat op zijn eigen manier.

Iedereen ervaart het proces van blind of slechtziend worden verschillend. Sommige mensen zijn al slechtziend of blind van bij de geboorte. Anderen worden het als kind, jongere of volwassene. De visuele handicap kan plotseling komen, zoals bij een ongeval of een operatie. Mensen kunnen ook heel geleidelijk slechtziend worden. Sommigen hebben familieleden met een visuele handicap en zijn al meer vertrouwd met de problematiek en de mogelijkheden. Andere mensen waren nog nooit geconfronteerd met het idee dat hun zicht misschien achteruit zou kunnen gaan.

Deze tekst werd geschreven door de educatieve cel van Licht en Liefde. Een blinde of slechtziende ervaringsdeskundige kan u nog veel meer vertellen over het leven met een visuele handicap. Geïnteresseerd? Vraag een workshop, vorming of inleefactiviteit aan: tel. 0473 95 18 99, vorming@lichtenliefde.be.

Verwerking

Iedereen heeft zijn manier om het verlies van zicht te verwerken. Het is een rouwproces. Blindheid of slechtziendheid ‘aanvaarden’ doe je niet zomaar. Het proces is eigenlijk nooit echt af. Emoties komen en gaan, niet op een rechtlijnige manier.

Het komt eropaan te leren omgaan met de handicap. Dit betekent dat je beseft wat je beperkingen zijn en dat je ook je mogelijkheden ontdekt en benut. Zich aanpassen aan de (nieuwe) realiteit verloopt tussen twee polen. Het ene moment is de persoon vooral bezig met het verlies (en voelt hij zich bijvoorbeeld verdrietig, boos, angstig, gefrustreerd…). Het andere moment ervaart hij de visuele handicap niet als een verlies, maar als iets ‘dat er is’. Dan zoekt en vindt hij manieren om met de handicap om te gaan, is er hoop en is hij bezig met aanpassen en leren, met wat hij wel nog kan.

Wie slechtziend is, moet zich vaak telkens opnieuw aanpassen: aan verschillen in lichtinval, aan verschillend zicht op verschillende momenten, aan het zicht dat achteruit gaat… Dat kan het verwerkingsproces moeilijker maken en het zorgt dikwijls voor onbegrip bij mensen die goed kunnen zien.

Vaak wordt vergeten dat niet alleen de blinde of slechtziende persoon zo’n proces doormaakt, maar ook zijn naaste verwanten en vrienden. Sommige mensen vinden veel steun in hun omgeving, bij hun partner, ouders of vrienden. Anderen voelen zich dikwijls alleen.

Het is een uitdaging om het evenwicht te vinden tussen hulp durven vragen en anderen zo weinig mogelijk met je vragen of verdriet belasten.

Als mensen op meerdere levensdomeinen geconfronteerd worden met verlieservaringen, beleven zij het verlies van het zicht dikwijls intenser. Denk maar aan de situatie van een oudere persoon: het kan bijvoorbeeld gaan om verlies van vrienden en familie, gezondheid, fysieke en zintuiglijke mogelijkheden, afscheid van het eigen huis of van vaste rollen en patronen…

De reacties van andere mensen uit de omgeving kunnen sterk meebepalen hoe iemand zijn of haar visuele handicap beleeft.

Over het verlies van een dierbare persoon bestaan maatschappelijk gezien heel wat ‘rouwmythes’. Ervaringsdeskundigen worden met gelijkaardige uitspraken geconfronteerd over hun visuele beperking: "Het is niet zo erg voor jou omdat je steeds slechtziend/blind geweest bent. Je bent niets anders gewoon", "Het gaat wel over", "Je zult het nog wel aanvaarden, als je er maar genoeg tijd overheen laat gaan". Deze uitspraken helpen de persoon niet vooruit… integendeel!

Als familielid, vriend, begeleider… is het goed dat u die wisselende emoties (h)erkent en dat u begrip toont. Ga in dialoog en bespreek hoe u hem of haar (en elkaar) het best kunt ondersteunen.