'RAAKVLAKKEN": een langdurig boetseer- en bewegingsproject

Elkaar vinden in beweging en een gezamenlijk landschap maken dat getuigt van die ontmoeting: dat is het doel van het artistieke project ‘Raakvlakken’. Doorheen een reeks geblinddoekte workshops (‘Bewogen beeld’) ontstond in 2022 een massief raakvlak van klei. Begin 2023 werd dat kleivlak afgegoten in plaaster. Het zo ontstane ‘tegenvlak’ is een indrukwekkend kunstwerk. Hiermee is het onderzoek echter verre van afgelopen. Het nieuwe raakvlak zal op zijn beurt centraal staan in beweegworkshops. Uiteindelijk zal het gebruikt worden als speelvlak voor een hedendaags dansstuk.

Elke persoon heeft beelden, opvattingen, overtuigingen over het leven. Dat zijn geen algemene waarheden, maar individuele wereldbeelden. Ze laten zich in grote mate voelen via ons lichaam, want daarmee staan we in het leven en communiceren we. Ook ons denken wordt mee gevormd door lichamelijke ervaringen. ‘Raakvlakken’ wil dat op een artistieke manier onderzoeken. 

De eerste ingang van dit onderzoek naar raakvlakken was het ervaren van het eigen lichaam, stil en in beweging. Daarna tastten de deelnemers de ruimte af. Vervolgens kwam de ontdekking van de ander in die ruimte – de ander die eveneens in beweging was. Er was nood aan veiligheid bij het aanraken van anderen, dus werd geoefend in subtiliteit en gevoelige gewaarwording. Dit alles mondde uit in ‘dansen in het donker’: subtiel en gevoelig, maar ook speels en verrassend. Een poëtische reis in het donker!

Toen kwam de klei erbij. Het onderzoek ging verder in een grote bak (drie op vier meter), gevuld met maar liefst twee ton klei! Na de nodige voorbereiding gingen de deelnemers in kleine groepjes, met minimaal één persoon met visuele beperking erbij, samen in de klei. Samen zorgde dat voor maximale zintuiglijkheid.

Klei is koud, zwaar en nat, maar ook plastisch en gewillig. Ze neemt vormen aan door de beweging. De deelnemers merkten dat ze konden boetseren met hun lichaam. Ook hier kwam het zintuigelijk ervaren als eerste laag aan bod. Alle schakeringen van voelen, de subtiliteit en gevoeligheid van aanraking, spel, ontdekking van mogelijkheden en verrassing waren terugkerende elementen.

Er zijn nog andere lagen die steeds meespelen, zoals de emoties van het delen en het echt sámen in interactie gaan. Wat als een ander jouw impressies in de klei aanpast? Iedereen ervaarde hoeveel impact de klei op hen had en zij op de klei. Gesprekken rond de keukentafel, samen de klei afspoelen: ook dat waren uitnodigingen om raakvlakken te bestuderen en open te staan voor elkaars wereldbeelden.

Na een reeks sessies verzamelde ik de ontmoetingen die de klei had opgenomen en maakte ik het vlak klaar om te kunnen afgieten in plaaster. Zo ontstond opnieuw een raakvlak, ditmaal een tegenvlak. Je kunt dus stellen dat de bak klei als mal diende.

Omdat een vlak van drie op vier meter te zwaar en te groot was, werd het kleivlak verdeeld in stukken. De houten structuur eronder zorgde voor steun en maakte het mogelijk om het vlak terug in elkaar te puzzelen.

Het kleivlak deed denken aan een zwemvijver of een skatebaan. Het vlak in plaaster lijkt een golvend plantsoen, een welvend gazonnetje. Het is een ‘tegen-vlak’ van alle indrukken die de klei welwillend opnam tijdens de vele beweeg-en-boetseersessies in het donker. Op zijn beurt is dit tegenvlak weer een uitnodiging tot ontmoeting: met het kunstwerk, met jezelf, met de ander. Het vlak vraagt je wat jouw plek is en hoe we elkaar in deze wereld begrijpen.

Dit plaastervlak is dus allerminst een eindpunt. De ontstane sculptuur wordt het uitgangspunt voor nieuwe artistieke ontmoetingsmomenten met vrije dans, contactimprovisatie en expressie. In de huidige fase onderzoeken we  hoe we kunnen ontmoeten en ons voortbewegen op het vlak, en maken we instructies om bezoekers van ‘HOOGSTPERSOONLIJK!’ in het S.M.A.K. uit te nodigen in groepjes het raakvlak te betreden.

In een later stadium zal de welvende plaastervloer als speelvlak dienen voor een hedendaagse dansvoorstelling.

Alexandra Jacquet

Info: 0473 34 34 98, alexandrajacquet@icloud.com